โรคโพรงประสาทตีบแคบบริเวณเอว (Lumbar Spinal Stenosis)
อาการปวดหลังและปวดเอวมักสร้างความทรมานและรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน บางรายถึงขั้นไม่สามารถทำงานหรือดำเนินชีวิตได้ตามปกติ หนึ่งในสาเหตุสำคัญที่พบบ่อยคือ โรคโพรงประสาทส่วนเอวตีบแคบ
โรคนี้เกิดจากการตีบแคบลงของช่องว่างภายในกระดูกสันหลัง หรือที่เรียกว่า “โพรงกระดูกสันหลัง” หรือโพรงประสาท (Spinal Canal) ซึ่งเป็นทางผ่านของเส้นประสาทไขสันหลัง (Spinal Cord) การตีบแคบอาจเกิดขึ้นที่ระดับเดียวหรือหลายระดับก็ได้
สาเหตุของโรค
- ความผิดปกติแต่กำเนิดของโพรงกระดูกสันหลัง
- การเสื่อมสภาพตามวัย
- โรคกระดูกต่างๆ เช่น โรคกระดูกพรุน หรือกระดูกเสื่อม
นอกจากนี้ ยังอาจเกิดจากกระดูกหรือเอ็นหนาตัวขึ้น หมอนรองกระดูกสันหลังเคลื่อน หรือกระดูกสันหลังเคลื่อน (Spondylolisthesis)
อาการที่พบ
- ปวดหลังและอาจร้าวลงขาข้างเดียวหรือทั้งสองข้าง
- เดินแล้วรู้สึกขาอ่อนแรงหรือปวดขา
- อาการชาที่ขาหรือปวดน่อง ทำให้ต้องหยุดพักเป็นระยะขณะเดิน
- รู้สึกหนักบริเวณก้นหรือสะโพก โดยเฉพาะเมื่อยืนหรือเดินนาน
- อาจมีปัญหาเกี่ยวกับการขับถ่าย เช่น กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ ปัสสาวะไม่ออก หรือท้องผูก
- อาจส่งผลต่อสมรรถภาพทางเพศ
โรคนี้ส่งผลกระทบอย่างมากต่อคุณภาพชีวิต แต่ด้วยเทคนิคการรักษาใหม่ๆ อย่าง PSLD ที่ใช้เทคโนโลยีทันสมัย ทำแผลเล็ก และลดความเจ็บปวด ทำให้ผู้ป่วยมีทางเลือกในการรักษาที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพมากขึ้น
เมื่อไหร่ควรพบแพทย์?
ควรพบแพทย์โดยเร็วหากคุณมีอาการดังต่อไปนี้
- ปวดขาหรือปวดหลังรุนแรงจนกระทบต่อการเดินหรือการใช้ชีวิตประจำวัน
- เดินได้ระยะทางสั้นลง หรือ ต้องหยุดพักบ่อย
- กล้ามเนื้อขาลีบ หรือ มีอาการชาที่ขา
- มีปัญหาเกี่ยวกับการขับถ่าย
นอกจากนี้ ควรพบแพทย์ด่วนหากมีอาการต่อไปนี้ร่วมด้วย:
- ปวดบริเวณด้านหลังขาร่วมกับมีไข้
- น้ำหนักลดผิดปกติหรือเบื่ออาหาร
- ปวดรุนแรงขณะนอนพักหรือในเวลากลางคืน
- อาหารเหล่านี้อาจบ่งชี้ถึงการติดเชื้อ หรือ โรคร้ายแรงอื่นๆ เช่น มะเร็งกระดูกสันหลัง
ใครที่มีความเสี่ยงเป็นโรคนี้?
- ผู้ที่มีอายุมากกว่า 50 ปี
- ผู้ที่มีน้ำหนักเกิน
- ผู้ป่วยโรคเบาหวาน
- ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน
การวินิจฉัยโรค
แพทย์เฉพาะทางจะวินิจฉัยโรคจาก:
- การซักประวัติ-อาการ ของคนไข้
- การตรวจร่างกาย
- การตรวจทางรังสีวิทยา
- เอกซเรย์ (X-ray): ใช้ประเมินโครงสร้างกระดูกสันหลังเบื้องต้น
- เอ็ม อาร์ ไอ (MRI): ใช้เมื่อต้องการข้อมูลเพิ่มเติม หรือ เตรียมการผ่าตัด
การรักษา
- การใช้ยา: สำหรับผู้ที่มีอาการปวดหลังในระยะเริ่มต้นแพทย์จะให้ยาเพื่อบรรเทาอาการปวด
- ยาต้านการอักเสบ
- ยาแก้ปวด เช่น พาราเซตามอล (Paracetamol)
- ยาคล้ายกล้ามเนื้อ
- ยาต้านซึมเศร้า หรือ ยากันชักบางชนิด (สำหรับอาการปวดจากเส้นประสาทถูกกดทับ)
- การทำกายภาพบำบัด
- การกระต้นเส้นประสาทด้วยไฟฟ้า (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation – TENS)
- การนวด
- การใช้คลื่นอัลตร้าซาวด์
- การฝังเข็ม (Acupuncture)
- การดึงขยายข้อต่อกระดูกสันหลัง (Traction)
- การฝึกความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหลังและขา
- การผ่าตัด: แพทย์จะพิจารณาวิธีการผ่าตัด เมื่อ
- ผู้ป่วยรับการรักษาด้วยวิธิการใช้ยา และ กายภาพบำบัด ไม่ได้ผล
- เมื่ออาการรุนแรงจนกระทบต่อคุณภาพชีวิต
- เมื่อมีปัญหาการควบคุมระบบขับถ่าย
ที่โรงพยาบาล เอส สไปน์ มีเทคนิคการผ่าตัดพิเศษ โดยใช้การส่องกล้องผ่านแผลขนาดเล็กเพียง 0.5 เซนติเมตร ซึ่งให้ผลการรักษาที่ดี และผู้ป่วยเจ็บตัวน้อยกว่าการผ่าตัดแบบเปิด
ทั้งนี้การรักษาที่เหมาะสมจะขึ้นอยู่กับอาการและการวินิจฉัยของแพทย์เฉพาะทาง
การส่องกล้องรักษาโรคโพรงกระดูกสันหลังตีบแคบ (PSLD)
PSLD หรือ Percutaneous Stenoscopic Lumbar Decompression เป็นเทคนิคการผ่าตัดที่ทันสมัย ใช้กล้องเอ็นโดสโคปทำการผ่าตัด ทำให้แผลมีขนาดเล็กในการรักษา โดยมีข้อดีหลายประการ ดังนี้
- แผลผ่าตัดขนาดเพียง 0.5 เซนติเมตร
- สูญเสียเลือดน้อย
- ฟื้นตัวเร็ว สามารถลุกเดินได้หลังผ่าตัด
- ความปลอดภัยสูง และความเสี่ยงติดเชื้อต่ำ
- นอนโรงพยาบาลเพียง 1 คืน
- ค่าใช้จ่ายน้อยการกว่าการผ่าตัดแบบเดิม
- ลดการทำลายเนื้อเยื่อรอบบริเวณผ่าตัด
- สามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้เร็ว
ขั้นตอนการรักษา
- ผู้ป่วยได้รับยาสลบ
- แพทย์สอดกล้องเอ็นโดสโคป ผ่านแผลขนาด 0.5 เซนดิเมตร
- กล้องเอ็นโดสโคปช่วยให้แพทย์เฉพาะทางฯ มองเห็นเส้นประสาทได้ชัดเจน
- แทพย์เฉพาะทางฯ เลือกตัดเฉพาะส่วนหมอนรองกระดูกที่กดทับเส้นประสาท
- แพทย์เฉพาะทางฯ และทีม ใช้เวลาในการผ่าตัดประมาณ 30-45 นาที
- ผู้ป่วยสามารถลุกเดินได้ทันทีหลังการผ่าตัด
การดูแลตนเอง และ การป้องกัน
- ควบคุมน้ำหนัก
- หลีกเลี่ยงการยกของหนัก
- ระวังการก้มเงย และ นั่งทำงานในท่าเดียวกันนานเกิน 2 ชั่วโมง
- ปรับพฤติกรรมการใช้หลังให้ถูกวิธี
- ทำกายภาพบำบัดอย่างต่อเนื่อง
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ แต่หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายหนัก
หากท่านมีอาการปวดหลังหรือปัญหาเกี่ยวกับกระดูกสันหลัง สามารถปรึกษาเราเพื่อประเมินแนวทางการรักษาที่เหมาะสม เพื่อการหายอย่างยั่งยืน